Waarom zijn cultuursensitieve vaardigheden belangrijk?
Het gaat heel goed met de Nederlandse gezondheidszorg. We staan in de top tien wereldwijd, maar als we inzoomen dan zien we dat de gezondheidsverschillen toenemen. De gezondheidskloof is nog duidelijker door corona. Er is een hogere sterfte bij mensen met een migratieachtergrond. Er zijn verschillende oorzaken voor deze gezondheidsverschillen. Sociale factoren spelen een rol, bijvoorbeeld onbekendheid met de zorg, laaggeletterdheid, leefstijl en institutionele discriminatie. Uit Nederlands onderzoek blijkt dat racisme letterlijk ziek maakt. Andere oorzaken zijn persoonsgebonden en bijvoorbeeld genetisch bepaald waardoor mensen met een migratieachtergrond een grotere kans hebben op ziekte. Daarnaast is er sprake van culturele verschillen. De zorg sluit niet altijd goed aan. Dat kan komen door blinde vlekken van zorgverleners en omdat de communicatie soms te ingewikkeld is gemaakt voor zorgbehoevenden.
Om passende zorg te bieden waar iedereen zich goed bij voelt, is het daarom belangrijk om rekening te houden met deze factoren en de culturele verschillen om zo signalen op te pikken, communicatieproblemen te voorkomen en culturele verschillen te overbruggen.
Een aantal tips om cultuursensitief te zijn:
- Heb een open houding. Stel je oordeel uit. Wees bewust van je eigen achtergrond.
- Wees bewust van andermans achtergrond; iedereen komt ergens vandaan en heeft een eigen waarheid.
- Pas je communicatiestijl aan als de situatie daarom vraagt
- Kijk naar de diversiteit van je team.
- Ga na of de intakeprocedure aansluit
- Pas je planning aan. Soms is een dubbele consult bij de huisarts nodig zodat er meer tijd is om iets uit te leggen. Dit om te voorkomen dat de patiënt vaker terugkomt.
- Maak gebruik van een tolk en sleutelpersonen
- Zijn voorlichtingsmaterialen sensitief op orde en leesbaar?
- Is de bewegwijzering duidelijk en logisch?
Zorgverleners kennis bieden over culturele verschillen
Eva van Ooijen pleit ervoor om zorgverleners te trainen en kennis te bieden over etnische- en culturele verschillen. Op organisatieniveau kan je bijvoorbeeld kijken of het beschikbare voorlichtingsmateriaal voor de doelgroep sensitief is. Uit onderzoek zien we dat door dit soort interventies de ligduur wordt verkort en dat er minder heropnames zijn. Ook is cultuursensitief werken te trainen.
Wil je verder leren over dit thema? Het Koninklijk Instituut voor de Tropen verzorgt gecertificeerde trainingen, ook incompany. Bekijk het op de website of neem contact op via intercultural@kit.nl