Conferentie Diversiteit & Inclusie 2024: Samen werken aan een inclusieve zorg- en welzijnssector

Hester Pronk en Karin Lachmising van Critical Mass presenteerden hun onderzoek naar inclusief leiderschap in de zorg, uitgevoerd in samenwerking met DANDER en Ewoud Butter. Dit onderzoek richtte zich op wat bestuurders kunnen doen om inclusie te bevorderen en discriminatie en racisme binnen zorgorganisaties tegen te gaan. 

Er is discriminatie en racisme, dat zie je op de werkvloer, in het onderwijs, overal. Je wil het aanpakken op alle lagen in de organisaties, ook aan de top. Dat was voor ons reden om te gaan kijken wat de machtsstructuren zijn die discriminatie en racisme bevorderen. (Hester Pronk)

Uit de gesprekken met bestuurders kwamen verschillende redenen naar voren waarom zij zich inzetten voor inclusie. Sommigen werden zich bewust van hun geprivilegieerde positie en anderen zagen het organisatorische belang in, vooral als het gaat om sociaal welzijn en het creëren van een veilige werkomgeving. 

Hoewel veel bestuurders de noodzaak van inclusie erkennen, kampen ze ook met uitdagingen zoals beperkte financiering en angst voor polarisatie. De sector is vaak verstrikt in complexe machtsstructuren, wat veranderingen lastig maakt. Bestuurders willen echter verantwoordelijkheid nemen om structurele veranderingen door te voeren, inclusief het bevorderen van een inclusieve cultuur en het fungeren als rolmodel binnen hun organisatie.
 

Publicatie en ronde tafel gesprekken mogelijk op aanvraag

Het onderzoek komt in een publicatie met presentatie en nabespreking (diverse webinars tussen oktober en december 2024). Ook in jouw organisatie zijn ronde tafel gesprekken mogelijk op aanvraag. Neem daarover contact op met Karin via karin@criticalmass.nl.

Rosalie Ekstein, adviseur Diversiteit, Gelijkwaardigheid en Inclusie bij de Belastingdienst,  ervaringsdeskundige op het gebied van neurodiversiteit en eigenaar van Neurologic, benadrukte de noodzaak om neurodiversiteit gelijkwaardig te integreren in de werkomgeving. We moeten naar een samenleving waarin iedereen mee kan doen en wil doen.  

Mensen met een neurodivergent brein hebben een andere manier van denken, leren of gedrag vertonen op dat moment in de tijd, maar dat betekent niet dat er iets "mis" is met hen. 

Mijn filters werken anders. Ja, ik heb klachten, maar ik heb ook krachten (Rosalie Ekstein)

Rosalie legde het verschil uit tussen het medisch model, waarin neurodivergentie als stoornis wordt gezien, en het sociaal model, dat neurodivergentie omarmt en uitgaat van iemands krachten en mogelijkheden. Die benadrukte dat neurodiversiteit overal voorkomt en dat organisaties de potentie van neurodivergente mensen moeten benutten door hun sterke punten te erkennen en te waarderen.

Daarnaast wees Rosalie erop dat neuro-inclusie een betere afspiegeling van de samenleving geeft, wat niet alleen leidt tot betere prestaties van teams, maar ook een oplossing biedt voor problemen zoals de krapte op de arbeidsmarkt. Inclusie moet verder reiken dan alleen aanpassingen op de werkvloer; het vraagt om bredere erkenning en aanpassingen in het sollicitatieproces en de functie-indeling.

De diversiteit in de samenleving is steeds meer zichtbaar. Het is goed dat je meebeweegt met die samenleving. Je voelt toch dat je wil bijdragen aan een toekomst waar iedereen mee wil doen, mee kan doen. (Rosalie Ekstein)

Na het pleinare gedeelte splitste de groep zich op voor drie interactieve break-out sessies. Deze sessies boden deelnemers praktische handvatten en inzichten om inclusie in hun eigen organisaties te bevorderen.

Valerie van Lanschot van NewBees INC. lichtte toe welke zes inclusieve vaardigheden er zijn. Deelnemers leerden hoe ze inclusie kunnen versterken met deze zes kernvaardigheden, zoals bescheidenheid, nieuwsgierigheid naar anderen en aanpassingsvermogen. Tijdens de sessie werd benadrukt hoe belangrijk het is om ruimte te geven aan verschillende perspectieven en dat aanpassingsvermogen essentieel is om inclusieve leiderschapsgedragingen te tonen. Eén van de voorbeelden die een deelnemer noemde, was het veranderen van een kerstontbijt naar een decemberontbijt om iedereen zich welkom te laten voelen. Deze praktische benadering liet zien hoe kleine aanpassingen een groot verschil kunnen maken.

Pauline Sepers deelde de reis die GGZ Noord-Holland Noord heeft afgelegd om van medewerkersinitiatieven naar een duurzaam D&I-beleid te komen. Ze legde uit hoe inclusie diep verankerd moet zijn in de visie en waarden van de organisatie. De deelnemers kregen de kans om ideeën te delen over hoe ze inclusie binnen hun eigen organisaties kunnen bevorderen. Pauline benadrukte dat inclusie niet alleen gaat om mooie woorden, maar om structurele aanpassingen in beleid en cultuur. 

In deze sessie verkenden de deelnemers samen met Marit Blom van Sigra hoe zorgorganisaties technologie toegankelijker kunnen maken voor zowel medewerkers als cliënten. Eén van de belangrijkste inzichten was dat organisaties zich vaak richten op de 80% van de mensen die makkelijk met technologie overweg kan, terwijl juist de 20% die achterblijft extra ondersteuning nodig heeft. 

Bij de invoering van nieuwe technologie is het belangrijk om te denken vanuit het perspectief van de mensen die het gebruiken: “Whats in it for them?” Zorg ervoor dat duidelijk is waarom je de technologie introduceert en wat de voordelen zijn. Het inzetten van Digicoaches kan daarbij een effectieve stap zijn om de toegankelijkheid te verbeteren. De sessie liet zien dat inclusieve technologie verder gaat dan alleen technische oplossingen, en vraagt om een bredere culturele verandering binnen organisaties.
 

Bouchra Talidi, moderator van de conferentie, sloot de conferentie af met een samenvatting van de belangrijkste lessen van de dag. Ze moedigde deelnemers aan om de opgedane inzichten mee te nemen naar hun eigen organisaties en daar concreet aan de slag te gaan met inclusie en diversiteit. Na afloop gingen de deelnemers onder het genot van een hapje en een drankje verder met netwerken en ervaringen uitwisselen. 

De conferentie toonde aan dat inclusie geen eindpunt is, maar een doorlopend proces dat vraagt om actie, samenwerking en voortdurende reflectie.